Hoe behandel je een boomstamtafel?

Een boomstamtafel is een uniek stuk natuur in je interieur. Geen tafel is hetzelfde, en dat maakt ‘m juist zo bijzonder. Maar hout is geen dood materiaal – het leeft! Dat betekent dat je tafel door de jaren heen verandert: het kan uitdrogen, verkleuren of kleine scheuren krijgen. Gelukkig kun je met het juiste onderhoud veel problemen voorkomen en ervoor zorgen dat je tafel zo lang mogelijk mooi blijft.

Waarom moet je een boomstamtafel behandelen?

Hout is een natuurproduct en dat betekent dat het reageert op zijn omgeving. Zonder behandeling kan het kromtrekken, scheuren of kunnen er vlekken ontstaan door vocht en vuil. Als je je boomstamtafel goed behandelt, bescherm je het hout tegen vocht en vuil, voorkom je dat het hout snel verkleurt, behoudt de tafel zijn natuurlijke look en verleng je de levensduur van de tafel. 

Of je nu een nieuwe tafel hebt of een oudere tafel wilt opknappen, een goede behandeling is heel belangrijk. Maar hoe doe je dat dan?

Laat je tafel de eerste maanden wennen

Als je net een boomstamtafel hebt gekocht of behandeld, is het belangrijk om hem de eerste maanden met wat extra zorg te behandelen. Nieuwe tafels (vooral als ze onbehandeld zijn geleverd) moeten nog wennen aan de luchtvochtigheid en temperatuur in je huis.

Let daarbij op de volgende zaken:

• Vermijd direct zonlicht en warmtebronnen. Zet je tafel niet pal voor een raam waar hij de hele dag in de zon staat of naast een radiator. Dit kan ervoor zorgen dat het hout sneller uitdroogt of scheurt.
• Gebruik onderzetters en placemats. Hout is gevoelig voor vocht en hitte. Een kop hete thee of een glas wijn zonder onderzetter kan al snel een vlek achterlaten.
• Houd de vochtbalans in de gaten. Als de luchtvochtigheid in huis te laat is (bijvoorbeeld in de winter met de verwarming aan), kan het hout krimpen en kunnen er scheurtjes ontstaan. Een luchtbevochtiger helpt dit te voorkomen.

Jaarlijks onderhoud

Na een paar maanden tot een jaar begint je tafel tekenen van gebruik te vertonen. Dat is normaal! Hoeveel onderhoud je moet doen, hangt af van hoe intensief je de tafel gebruikt en welke afwerking je hebt gekozen.

Herhaal een oliebehandeling jaarlijks

Heb je je tafel behandeld met olie? Dan moet je deze minstens eens per jaar opnieuw inwrijven. Houtolie slijt langzaam en moet af en toe worden bijgewerkt om het hout gevoed en beschermd te houden.

Zo doe je dat:

1. Maak de tafel schoon met een vochtige doek en laat hem goed drogen.
2. Schuur de tafel licht op met fijn schuurpapier (korrel 240) als er oneffenheden zijn.
3. Breng een nieuwe laag olie aan met een doek of kwast.
4. Laat de olie 15-30 minuten intrekken en veeg het overtollige weg.
5. Laat de tafel goed drogen (24 uur voordat je hem weer gebruikt).

Tip: Gebruik een onderhoudsolie die past bij de olie die je eerder hebt gebruikt. Verschillende oliën kunnen anders reageren op elkaar.

Opnieuw lakken doe je na 3-5 jaar

Een laklaag is een stuk duurzamer dan olie en hoeft niet elk jaar opnieuw te worden aangebracht. Maar na een paar jaar (3 tot 5 jaar, afhankelijk van het gebruik) zal je merken dat de lak slijt, vooral op plekken waar veel gebruik is, zoals de randen en het midden van de tafel.

Je moet opnieuw lakken als de tafel doffe plekken krijgt, er krassen of beschadigingen zijn of als je merkt dat de tafel minder goed bestand is tegen vocht.

Zo pak je het aan:

1. Maak de tafel schoon en schuur hem licht op met fijn schuurpapier.
2. Breng een nieuwe laag lak aan met een roller of kwast.
3. Laat de lak goed drogen en schuur eventueel licht op voor een tweede laag.

Tip: Gebruik een matte of zijdeglans lak als je de natuurlijke uitstraling van het hout wilt behouden.

Beits fris je op na 2-4 jaar

Als je tafel is gebeitst, zul je merken dat de kleur na een paar jaar wat vervaagt. Dit gebeurt vooral als de tafel veel zonlicht krijgt.

Als je ziet dat op sommige plekjes de kleur is vervaagd, kan je kleine verkleuringen bijwerken met een kleurloze was of meubelolie. Is de kleur van de hele tafel vervaagd? Schuur de tafel dan licht op en breng een nieuwe laag beits aan zoals bij de eerste behandeling.

Tip: Gebruik een UV-beschermende beits om verkleuring door zonlicht te vertragen.

Heeft je tafel een grotere opknapbeurt nodig?

Vaak kan je boomstamtafel na 5 tot 10 jaar wel een grondige opknapbeurt gebruiken. Misschien zitten er diepe krassen in, heeft de afwerking zijn beste tijd gehad of wil je de kleur wat anders.

De beste manier om een oude tafel nieuw leven in te blazen is door hem helemaal kaal te schuren en opnieuw te behandelen. Dit doe je zo:

1. Begin met schuren met grof schuurpapier (korrel 80-100) en werk naar fijner schuurpapier toe (korrel 180-240).
2. Maak de tafel goed schoon door het schuurstof te verwijderen met een vochtige doek.
3. Kies een nieuwe afwerking (olie, lak of beits) afhankelijk van wat je mooi vindt.

Tip: Wil je een totaal andere uitstraling? Je kunt je tafel ook kleuren met een donkere beits voor een donkerdere look of juist met een witte olie voor een lichtere look.

Extra onderhoudstips

Om je boomstamtafel extra lang mooi te houden, moet je gewoon voorzichtig zijn met je tafel. Gebruik viltjes onder glazen en andere decoraties, pas op met scherpe voorwerpen en gebruik geen agressieve schoonmaakmiddelen of te veel water. Daarnaast kan je kleine scheurtjes opvullen met houtvuller of een speciale wax. 

Een boomstamtafel heeft liefde nodig, maar dan gaat hij heel lang mee!

Een boomstamtafel is een echt familiestuk en kan generaties meegaan, mits je hem goed verzorgt. Wees dus voorzichtig met de tafel en zorg dat je hem regelmatig de verzorging geeft die hij nodig heeft.